Değerli Üyelerimiz ;
6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun "Amaç" başlıklı 1 inci maddesi incelendiğinde tüketicilerin ekonomik çıkarlarını koruyucu, aydınlatıcı ve bilinçlendirici önlemlerin alınması hususları, Fiyat Etiketi Yönetmeliği ile de satışa sunulan mal ve hizmetlerin etiket, tarife ve fiyat listelerinin şekli, içeriği, kullanılması ile indirimli satışlara ilişkin usul ve esasların düzenlenmesi
amaçlanmaktadır.
Bilindiği üzere 19.12.2023 tarih ve 32404 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan Fiyat Etiketi Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik ile Fiyat Etiketi Yönetmeliği’nin “Tarife ve fiyat listesi” başlıklı 8 inci maddesinin birinci fıkrası, “(1) Hizmetlerin özelliğine ve tüketiciye sunuluş biçimine göre, tarife ve fiyat listelerine ilişkin belge, levha, pano ve benzerleri, hizmetin sunulduğu işyerinde, ayrıca lokanta, restoran, kafe, pastane ve benzeri yiyecek ve içecek hizmeti sunulan işyerlerinde ise işyerinin giriş kapısının önüne ve hizmet sunulan masaların üstüne, tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde asılır, takılır veya konulur.” şeklinde değiştirilmiştir. Söz konusu değişiklik 01.01.2024 tarihinde yürürlüğe girmiştir.
Bu kapsamda belirtilen mevzuat hükümlerine aykırılık teşkil eden ve tüketicilerin ekonomik menfaatlerine zarar veren fiyat etiketi uygulamalarına ilişkin, Yiyecek ve içecek hizmeti sektöründe, Büyük Mağazalar ve Zincir Marketler başta olmak üzere, perakende işletmelerde Kanun'un 54 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında yer alan "(4) Bakanlık, belediyeler ve ilgili odalar, bu madde hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle görevlidirler." hükmü ile Fiyat Etiketi Yönetmeliğinin "Denetim" başlıklı on üçüncü maddesinde yer alan " (1) Bakanlık, belediyeler ve ilgili odalar bu Yönetmelik hükümlerinin uygulanması ve izlenmesine ilişkin işleri yürütmekle görevlidir. Bu Yönetmeliğe aykırı uygulamaların tespit edilmesi halinde, tespit edilen aykırılık, gereği yapılmak üzere aykırı uygulamayı yapanın merkezinin bulunduğu valiliğe gönderilir." hükmü doğrultusunda; Yiyecek ve içecek hizmeti sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinin değişikliğe esas olacak uygulamalar hakkında ve İlgide kayıtlı Bakanlığımız Tüketicinin Korunması ve Piyasa Gözetimi Genel
Müdürlüğünden alınan yazımız doğrultusunda ''Fiyat Etiketi yönetmeliği'' kapsamında denetim yapılması, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun hükümleri kapsamında da Büyük Mağazalar ve Zincir Marketler başta olmak üzere, perakende işletmelerde Kanun'un 54 üncü maddesinde ifade edilen ''Fiyat Etiketi yönetmeliğine'' göre denetimlerin yapılması hususu Bakanlığımızca talimatlandırılmıştır.
Yapılacak denetimlerde aykırılığın tespiti halinde uygulanacak olan idari para cezası kararına ilişkin olarak idari işlemin neden (sebep) unsuru oluşturacak olan aykırılık tespit tutanaklarının daha sonra idari yargıda iptal davasına konu edilebileceği hususu da göz önünde bulundurularak, denetimler sonucunda düzenlenen tutanak ve eklerinin karar vermeye ve aykırılığın tespitinin ispatına ilişkin olarak aşağıda
belirtilen hususlara uygun düzenlenmesi önem arz etmektedir.
- Yiyecek ve içecek hizmeti sektöründe self-servis (masaya servis hizmeti sunulmayan) hizmet verilen işyerlerinde uygulanan tarife ve fiyat listelerinin, sipariş verilen ve ödeme yapılan noktalarda tüketiciler tarafından kolaylıkla görünebilir ve okunabilir şekilde açıkça yer verilmiş olması koşuluyla ayrıca masalar üzerinde yer verilmesine gerek bulunmamakta, bununla beraber giriş kapısı önünde ise süreklilik arz edecek şekilde bulundurulmalıdır.
- Alışveriş merkezleri gibi mekanlarda, self-servis şeklinde yiyecek ve içecek hizmet verilen ve kendisine tahsis edilmiş oturma alanı bulunmayıp ortak bir servis alanında hizmet verilen işyerlerinin, giriş kapısının önünde tarife ve fiyat listelerine yer verme yükümlülükleri bulunmamakta; ancak sipariş verilen ve ödeme yapılan noktalarda tarife ve fiyat listelerine tüketiciler tarafından kolaylıkla görünebilir ve okunabilir şekilde açıkça yer verilmelidir.
- Bunun haricinde geleneksel olarak kendine ayrılmış mekanlarda masaya servis hizmeti sunulan işletmelerde tüketicilerin masaya oturmalarını müteakiben ve en geç sipariş verilinceye kadar tarife ve fiyat listelerinin hizmet sunulan masanın üstüne konulması ve giriş kapıları önünde ise süreklilik arz edecek şekilde bulundurulmalıdır.
- Masaya servis hizmeti sunulan işletmelerin müşteri kabulü yapılan birden fazla giriş kapısı olması durumunda ise tarife ve fiyat listelerine her bir giriş kapısı önünde ayrı ayrı yer verilme zorunluluğu bulunmaktadır.
Diğer yandan özellikle son dönemlerde teknolojinin getirdiği yenilikler doğrultusunda dijital aygıtların kullanımının yaygınlaşmasıyla, bazı işletmeler tarafından uygulanan sadece QR kodu okutulması marifetiyle menü görüntülenmesi suretiyle tarife ve fiyat listelerinin ulaşılabilir kılınmasının tek başına yeterli olmadığı ve Yönetmelikteki zorunluluğu karşılamadığı değerlendirilmektedir. Zira mevzuat hükümlerinde tüketiciler tarafından kolaylıkla görülebilir ve okunabilir şekilde yazılı, dijital veya elektronik etiket, tarife ve fiyat listesi bulundurulması zorunluluğu bulunmakta ancak tarife ve fiyat listelerine Yönetmelik hükümlerine uygun şekilde yer verilmesinin yanı sıra ek bir hizmet olarak QR kodu kullanılmasında ise sakınca bulunmamaktadır.
20.12.2023 tarih ve 32405 sayılı Resmi Gazete ’de yayınlanan “6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun 77 nci Maddesine Göre 2024 Yılında Uygulanacak Olan İdari Para Cezalarına İlişkin Tebliğ” hükümlerine göre; 2024 yılında tarife ve fiyat listelerinde yer alan her bir
aykırılık için ayrı ayrı olmak üzere 2.172,00 TL idari para cezası uygulanacaktır.
Örneğin; bir restoranda tüketicilere mercimek çorbası, döner ve sütlaç sunulması halinde anılan yönetmelik hükmü doğrultusunda işyerinin giriş kapısı önünde ve hizmet sunulan masaların üzerinde yer alan tarife ve fiyat listesinde yalnızca mercimek çorbasına ilişkin bilgilere yer verilmemesi halinde işyerine uygulanacak idari para cezası miktarı (1 x 2.172,00) 2.172,00 TL iken mercimek çorbası, döner ve sütlaç ürünlerine ait bilgilerin hiçbirine yer verilmemesi halinde uygulanacak idari para cezası (3x2.172,00) 6.516,00 TL olacaktır.
Mevzuata aykırılık teşkil ettiği tespit edilen mallara ilişkin olarak fiyat etiketinde yer alan malın ayırıcı özelliği (ürün bilgisi) ile aykırılık teşkil eden unsurun ek numarası verilmek suretiyle tutanak metnine yazılması,
- Bir nüshası denetlenen satıcı/sağlayıcıya verilmek üzere düzenlenecek tutanağın denetimle görevli en az iki kamu görevlisi ile birlikte şirket yetkilisi/çalışanının isim, TC kimlik numarası ve görev unvanını da belirterek şirket mührü/kaşesi üzerine atacağı imza ile düzenlenmesi,
- Aykırılık teşkil ettiği tespit edilen ve tutanağa işlenerek ek yapılan her bir fiyat etiketinin aslı ve/veya örneğinin satıcının/sağlayıcının mühür/kaşesi üzerine imza atmak suretiyle onaylanması ve ek yapılan her bir fiyat etiketine tutanakta yazılan ek numarasının yazılması,
- Denetlenen satıcı/sağlayıcıya ilişkin vergi levhası, işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı örneklerinin tutanağa ek yapılması gerekmektedir.
Bu itibarla yiyecek ve içecek hizmeti sektöründe faaliyet gösteren iş yerlerinin belirtilen açıklamalara riayet edilmesi hususunu rica ederiz.